معرفی کتاب داستان‌های کلیله و دمنه

کِلیله و دِمنه کتابی است از اصل هندی که در دوران ساسانی به فارسی میانه ترجمه شد. کلیله و منه کتابی پندآمیز است که در آن حکایت‌های گوناگون (بیشتر از زبان حیوانات) نقل شده است. نام آن از نام دو شغال با نام‌های کلیله و دمنه گرفته شده است. بخش بزرگی از کتاب اختصاص به داستان این دو شغال دارد. اصل داستان‌های در هند و در حدود سال‌های 100 تا 500 پیش از میلاد به وقوع می‌پیوندند.

مجتبی مینوی درباره‌ی این کتاب می‌گوید: کتاب کلیله و دمنه از جمله آن مجموعه‌های دانش و حکمت است که مردمان خردمند قدیم گرد آوردند و «به هر گونه زبان» نوشتند و از برای فرزندان خویش به میراث گذاشتند و در اعصار و قرون متمادی گرامی می‌داشتند، می‌خواندند و از آن حکمت عملی و آداب زندگی و زبان می‌آموختند.

نگاره‌ای از حکایتِ «بوف و زاغ» از کتاب کلیله و دمنه با شرحی  به زبان عربی متعلق به حوالی سال‌های 1300 تا 1325 میلادی در سرزمین شام. در حکایتِ «بوف و زاغ»، به عنوان تقابلی از نیک و بد، زاغ نماد روز و روشنایی است. برعکس همه تصوراتی که زاغ را نماد ظلمت و سیاهی می‌دانند و بوف نماد شب و ظلمت و شر است. زاغ برای غلبه بر لشکر بوف، نقشه می‌ریزد و با تدبیر سیطره ظلمتِ بوف را می‌شکند.

قصه‌های کَلیله و دِمنه مربوط به دوهزار سال پیش است و تا کنون به بیش از 200 زبان ترجمه شده است.

بیشتر گفتار ابن ندیم پیرامون باب‌های کلیله و دمنه ذکر شد. در ترجمه سریانی‌ای که از روی متن پهلوی صورت گرفته است کلیله و دمنه ده باب است:

1.باب شیر و گاو، 2.باب کبوتر طوق‌دار، 3. باب بوزینه و سنگ پشت، 4. باب بی تدبیری، 5.باب موش و گربه، 6. باب بوم و زاغ، 7. باب شاه و پنزوه، 8. باب تورگ(شغال)، 9.باب بلاد و برهمنان، 10. باب شاه موشان و وزیرانش.